Jak wybrać polską szkołę sobotnią na emigracji 

"Dobra polska szkoła powinna uczyć dziecko, że jego dwu lub wielojęzyczność jest ogromnym atutem, a nie powodem do wstydu."

Rodzicu dziecka dwujęzycznego, niedługo zaczynają się zapisy na nowy rok szkolny w wielu szkołach sobotnich. Jeśli zastanawiasz się właśnie nad wyborem polskiej szkoły, przygotowaliśmy dla ciebie ten praktyczny poradnik, który pomoże ci w podjęciu decyzji. 

W zebraniu informacji i przygotowaniu wskazówek pomogły nam nauczycielki z polskich szkół sobotnich oraz rodzice, których dzieci chodzą do szkół sobotnich. 

Za cenne i praktyczne porady dziękujemy wszystkim, którzy wzięli udział w przygotowaniu tego tekstu: 

Elżbieta  Grabiec, dyrektorka szkoły

Elżbieta Czarnecka, dyrektorka przedszkola

Polska Szkoła Sobotnia w Leuven, Belgia 

Daria Wilkinson, nauczycielka w polskiej szkole sobotniej.

Jaki jest twój cel w wychowaniu dwujęzycznym? 

Każdy rodzic, któremu zależy na tym, żeby jego dziecko znało język polski, powinien odpowiedzieć sobie na kilka pytań: 

Dlaczego chcę, żeby moje dziecko znało język polski? 

Jaki jest mój cel w wychowaniu dwujęzycznym, np:

• ChcÄ™ żeby dziecko rozumiaÅ‚o po polsku ale nie zależy mi na tym, żeby mówiÅ‚o
• ChcÄ™ żeby rozumiaÅ‚o i mówiÅ‚o – żeby dogadać siÄ™ z polskÄ… rodzinÄ… - ale nie zależy mi na tym żeby czytaÅ‚o i pisaÅ‚o
• ChcÄ™, żeby rozumiaÅ‚o, mówiÅ‚o i czytaÅ‚o ale nie zależy mi na pisaniu po polsku
• ChcÄ™, żeby rozumiaÅ‚o, mówiÅ‚o, pÅ‚ynnie czytaÅ‚o i pisaÅ‚o po polsku 

Pomocne pytania:

• ile czasu jestem w stanie poÅ›wiÄ™cić tygodniowo na aktywne poznawanie jÄ™zyka polskiego w szkole i w domu?
• jakie sÄ… mocne strony i zainteresowania mojego dziecka?
• jaki tryb nauki jest najlepszy dla mojego dziecka?
• czy zależy mi na kontakcie z polskimi rówieÅ›nikami i na relacjach z innymi rodzicami?
• czy jestem w stanie sam / sama pomóc mojemu dziecku w poznaniu jÄ™zyka polskiego?
• czy polska szkoÅ‚a jest dla mnie najlepszym rozwiÄ…zaniem? 

Oczywiście nie ma tu poprawnych odpowiedzi i każdy rodzic powinien sam wyznaczyć sobie realistyczny cel odpowiedni dla swojej sytuacji, swojej rodziny i dla swojego dziecka. Inne cele może mieć rodzina, w której tylko jeden rodzic mówi w języku mniejszościowym, a inne cele będzie miała rodzina, która ma w planach powrót do Polski i do polskiego systemu edukacyjnego. 

Wielu rodziców decyduje się na internetowe kursy języka polskiego, które pomagają w nauce języka polskiego jako obcego na emigracji. Szkoły internetowe oferują elastycznie dostosowane lekcje, czy webinaria, które można oglądać w czasie wyznaczonym przez rodzica i dostosowanym do innych obowiązków czy zajęć pozalekcyjnych.

Rodzice, którym bardziej zależy na praktycznych umiejętnościach i zbudowaniu relacji z polskimi rówieśnikami, często wybierają polskie zajęcia pozalekcyjne jak szkółka piłkarska, czy zajęcia plastyczne, które nie są skupione na poznawaniu języka polskiego jako obcego, ale na pewno dają okazję do rozwoju zainteresowań oraz kontaktu z innymi Polakami. 

Czym są polskie szkoły sobotnie w Wielkiej Brytanii?

Z definicji polskie sobotnie szkoły są placówkami edukacyjnymi. Każda z nich jest odrębną jednostką autonomiczną. Odpowiedzialność za kwestie organizacyjne i administracyjne, a także bezpieczeństwo i finanse leży w rękach dyrektorów. To oni decydują także o formie prawnej placówki.

Szkoła uzupełniająca, jak każda inna szkoła powinna działać zgodnie z przepisami prawa, powinna być odpowiednio zarządzana oraz zapewniać bezpieczeństwo. Każda z placówek regulowana jest własnym statusem, a to sprawia, że każda z nich ma własny program oraz ofertę. Różnią się także w sposobie funkcjonowania, włączając w mniejszym bądź większym stopniu w aktywności szkolne rodziców. Regulamin niektórych ze szkół mówi o tym, że w zamian za niewielkie opłaty ponoszone przez nich na rzecz placówki, będą oni angażować się w działania tj. pełnienie dyżurów, przygotowywanie uroczystości lub szkolnych wydarzeń.

Placówki różnią się też realizowanym programem nauczania, podręcznikami, zajęciami pozalekcyjnymi, świadectwami czy też wysokością wynagrodzeń dla pracowników.

Dobra czyli jaka - jak rozpoznać dobrą polską szkołę sobotnią?

Jeśli polska szkoła sobotnia jest dla was najlepszym rozwiązaniem, czytajcie dalej, przygotowaliśmy dla was kilka wskazówek. 

O to, jak rozpoznać dobrą polską szkołę zapytaliśmy Elżbietę Grabiec i Elżbietę Czarnecką z Polskiej Szkoły Sobotniej w Leuven w Belgii.

Dobra szkoła sobotnia powinna spełniać kilka warunków:

• zwracać uwagÄ™ na indywidualny poziom jÄ™zykowy i potrzeby dziecka - nie sugerować siÄ™ tylko wiekiem, ale na pewno brać pod uwagÄ™ poziom rozwoju emocjonalnego i spoÅ‚ecznego dziecka
• powinna nie tylko uczyć dziecko pisowni, czytania i poprawnego mówienia po polsku, ale także mówić otwarcie o potrzebie integracji, tolerancji i równoÅ›ci wszystkich narodowoÅ›ci
• uczyć dziecko, że jego dwu lub wielojÄ™zyczność jest ogromnym atutem, a nie powodem do wstydu
• szkoÅ‚a powinna prowadzić z rodzicami ciÄ…gÅ‚y i otwarty dialog, angażować rodzica i zachÄ™cać do udziaÅ‚u w uroczystoÅ›ciach i imprezach szkolnych jako przykÅ‚ad dla dziecka, ukazujÄ…cy wagÄ™ tradycji i zwyczajów
• szkoÅ‚a powinna uczulać nauczycieli na różnice pomiÄ™dzy nauczaniem dzieci w Polsce, a dzieci za granicÄ…
• szkoÅ‚a powinna wspierać i edukować nauczycieli poprzez np. szkolenia wewnÄ™trzne odpowiadajÄ…ce ich potrzebom
• szkoÅ‚a powinna być współtworzona przez nauczycieli z sercem i dawać im poczucie wypeÅ‚niania ważnej misji edukacji mÅ‚odego pokolenia Polaków zagranicÄ…

 Na co powinni zwrócić uwagę rodzice przy wyborze polskiej szkoły?

• zwrócić uwagÄ™ czy zachowane sÄ… podstawowe potrzeby dziecka, takie jak bezpieczeÅ„stwo
• rodzice powinni mieć możliwość szczerej, otwartej rozmowy z nauczycielami i dyrekcjÄ… przy zapewnieniu peÅ‚nej dyskrecji
• rodzice powinni zapoznać siÄ™ z wizjÄ… szkoÅ‚y i ocenić czy takie spojrzenie wpisuje siÄ™ w kadr wychowania ich dziecka

Praktyczne pytania:

• gdzie odbywajÄ… siÄ™ zajÄ™cia?
• jakie sÄ… opÅ‚aty i warunki opÅ‚at?
• czy szkoÅ‚a oferuje lekcje próbne i na jakich warunkach?
• czy jest test sprawdzajÄ…cy znajomość jÄ™zyka przed rozpoczÄ™ciem nauki?
• czy sÄ… oferowane zajÄ™cia dodatkowe, np. plastyka, muzyka, zajÄ™cia sportowe?
• czy jest możliwoÅ›ci kontaktu i rozmowy z nauczycielami?
• jak ocenia siÄ™ dziecko, czy stosuje siÄ™ kary i/lub nagrody?
• z jakich podrÄ™czników korzystajÄ… uczniowie i nauczyciele?
• jakie wydarzenia i imprezy organizuje szkoÅ‚a?
• czy istnieje rada rodziców?
• czy istnieje szkolna biblioteka?
• czy szkoÅ‚a posiada ubezpieczenie?

Jak rodzice mogą pomóc swoim dzieciom dwujęzycznym w rozpoczęciu nauki w polskiej szkole sobotniej?

Oczywistym wydaje się konsekwentne użycie przez rodzica języka polskiego w każdym miejscu, w każdych okolicznościach i w każdej sytuacji. 

Najważniejszym elementem jest postawa rodzica. Jeżeli rodzic uważa polską szkołę za potrzebną, ważną i przyczyniającą się do wszechstronnego rozwoju dziecka, dziecko przyjmie podobną postawę.

Jeżeli posyłanie do polskiej szkoły jest dla rodzica jedynie obowiązkiem wypełnianym niechętnie aczkolwiek w pewnym stopniu tłumiącym wyrzuty sumienia wynikające z braku wystarczającego kontaktu z językiem ojczystym rodzica - dziecko, które w oczywisty sposób to wyczuje będzie zachowywało się adekwatnie do podświadomych oczekiwań rodzica.

Rodzic pomaga dziecku najbardziej poprzez zachętę, pochwałę i zainteresowanie.

Ważne jest podkreślanie wyjątkowości dziecka dwujęzycznego jak i zwrócenie uwagi, że nie jest sam w swojej inności i poszukiwaniu siebie, że może przynależeć do różnych kultur i języków, a jednocześnie być integralną jednością.    

Ważne jest też podkreślanie korzyści dwujęzyczności nie tylko jeżeli chodzi o przyszłą karierę i możliwości zawodowe, ale także jeżeli chodzi o umiejętności przyswajania kolejnych języków, logicznego myślenia i szerszego spojrzenia na świat.

***

Niektóre szkoły oferują dni otwarte, gdzie rodzice mają okazję na żywo zobaczyć jak działa polska szkoła, porozmawiać z nauczycielami i dyrekcją, a czasem nawet dzieci mogą uczestniczyć w próbnych lekcjach. Jeśli zastanawiacie się nad wyborem szkolnej placówki, taka wizyta może bardzo pomóc w podjęciu decyzji. 

Edukacja domowa dla dzieci dwujęzycznych 

A jeśli zdecydujecie się na edukację domową, polecamy podręczniki dostosowane do potrzeb dzieci uczących się na emigracji, których można używać również w domu.

Jeśli szukacie wartościowych materiałów edukacyjnych dostosowanych do potrzeb dzieci polonijnych, zajrzyjcie na nasze półki, gdzie zgromadziliśmy wiele propozycji, które ułatwią naukę języka polskiego:

Podręczniki i pomoce dla szkół - szeroki wybór podręczników polonijnych do wszystkich przedmiotów i do wszystkich klas w polskich szkołach sobotnich

Czytam po polsku - W naszej księgarni znajdziesz unikalną ofertę książek polskich i polsko-angielskich, wybranych specjalnie pod kątem dzieci uczących się języka polskiego jako drugiego. 

Dzieci, dla których język polski jest drugim językiem, mają inne potrzeby czytelnicze, niż ich rówieśnicy w Polsce, dlatego regularnie rozmawiamy z nauczycielami i rodzicami polonijnymi, aby dowiedzieć się, co dobrze sprawdza się u dzieci dwujęzycznych. 

Piszę po polsku - materiały wspomagające naukę pisania po polsku dla dzieci dwujęzycznych.

Poznaję Polskę - historia, geografia, atlasy, mapy i inne przydatne pomoce do poznawania kultury Polski. 

Zabawa po polsku - gry, kolorowanki, zabawy i inne pomoce do nauki przez zabawę.

Mówię po polsku - pomoce logopedyczne dla rodziców i specjalistów, które pomogą w aktywnym używaniu języka polskiego.

Poradniki dla rodziców - książki dla opiekunów i nauczycieli, którzy szukają sprawdzonej i rzetelnej wiedzy o rodzicielstwie bliskości i innych współczesnych nurtach rodzicielskich.

Książki o emocjach - dla dzieci w każdym wieku, pomogą rozmawiać o uczuciach, nazywać emocje i ćwiczyć uważność.

Napiszcie w komentarzu, jeśli macie inne porady na temat: jak wybrać dobrą polską szkołę?