Jak wybrać polską szkołę sobotnią na emigracji 

"Dobra polska szkoła powinna uczyć dziecko, że jego dwu lub wielojęzyczność jest ogromnym atutem, a nie powodem do wstydu."

Rodzicu dziecka dwujęzycznego, niedługo zaczynają się zapisy na nowy rok szkolny w wielu szkołach sobotnich. Jeśli zastanawiasz się właśnie nad wyborem polskiej szkoły, przygotowaliśmy dla ciebie ten praktyczny poradnik, który pomoże ci w podjęciu decyzji. 

W zebraniu informacji i przygotowaniu wskazówek pomogły nam nauczycielki z polskich szkół sobotnich oraz rodzice, których dzieci chodzą do szkół sobotnich. 

Za cenne i praktyczne porady dziękujemy wszystkim, którzy wzięli udział w przygotowaniu tego tekstu: 

Elżbieta  Grabiec, dyrektorka szkoły

Elżbieta Czarnecka, dyrektorka przedszkola

Polska Szkoła Sobotnia w Leuven, Belgia 

Daria Wilkinson, nauczycielka w polskiej szkole sobotniej.

Jaki jest twój cel w wychowaniu dwujęzycznym? 

Każdy rodzic, któremu zależy na tym, żeby jego dziecko znało język polski, powinien odpowiedzieć sobie na kilka pytań: 

Dlaczego chcę, żeby moje dziecko znało język polski? 

Jaki jest mój cel w wychowaniu dwujęzycznym, np:

• Chcę żeby dziecko rozumiało po polsku ale nie zależy mi na tym, żeby mówiło
• Chcę żeby rozumiało i mówiło – żeby dogadać się z polską rodziną - ale nie zależy mi na tym żeby czytało i pisało
• Chcę, żeby rozumiało, mówiło i czytało ale nie zależy mi na pisaniu po polsku
• Chcę, żeby rozumiało, mówiło, płynnie czytało i pisało po polsku 

Pomocne pytania:

• ile czasu jestem w stanie poświęcić tygodniowo na aktywne poznawanie języka polskiego w szkole i w domu?
• jakie są mocne strony i zainteresowania mojego dziecka?
• jaki tryb nauki jest najlepszy dla mojego dziecka?
• czy zależy mi na kontakcie z polskimi rówieśnikami i na relacjach z innymi rodzicami?
• czy jestem w stanie sam / sama pomóc mojemu dziecku w poznaniu języka polskiego?
• czy polska szkoła jest dla mnie najlepszym rozwiązaniem? 

Oczywiście nie ma tu poprawnych odpowiedzi i każdy rodzic powinien sam wyznaczyć sobie realistyczny cel odpowiedni dla swojej sytuacji, swojej rodziny i dla swojego dziecka. Inne cele może mieć rodzina, w której tylko jeden rodzic mówi w języku mniejszościowym, a inne cele będzie miała rodzina, która ma w planach powrót do Polski i do polskiego systemu edukacyjnego. 

Wielu rodziców decyduje się na internetowe kursy języka polskiego, które pomagają w nauce języka polskiego jako obcego na emigracji. Szkoły internetowe oferują elastycznie dostosowane lekcje, czy webinaria, które można oglądać w czasie wyznaczonym przez rodzica i dostosowanym do innych obowiązków czy zajęć pozalekcyjnych.

Rodzice, którym bardziej zależy na praktycznych umiejętnościach i zbudowaniu relacji z polskimi rówieśnikami, często wybierają polskie zajęcia pozalekcyjne jak szkółka piłkarska, czy zajęcia plastyczne, które nie są skupione na poznawaniu języka polskiego jako obcego, ale na pewno dają okazję do rozwoju zainteresowań oraz kontaktu z innymi Polakami. 

Czym są polskie szkoły sobotnie w Wielkiej Brytanii?

Z definicji polskie sobotnie szkoły są placówkami edukacyjnymi. Każda z nich jest odrębną jednostką autonomiczną. Odpowiedzialność za kwestie organizacyjne i administracyjne, a także bezpieczeństwo i finanse leży w rękach dyrektorów. To oni decydują także o formie prawnej placówki.

Szkoła uzupełniająca, jak każda inna szkoła powinna działać zgodnie z przepisami prawa, powinna być odpowiednio zarządzana oraz zapewniać bezpieczeństwo. Każda z placówek regulowana jest własnym statusem, a to sprawia, że każda z nich ma własny program oraz ofertę. Różnią się także w sposobie funkcjonowania, włączając w mniejszym bądź większym stopniu w aktywności szkolne rodziców. Regulamin niektórych ze szkół mówi o tym, że w zamian za niewielkie opłaty ponoszone przez nich na rzecz placówki, będą oni angażować się w działania tj. pełnienie dyżurów, przygotowywanie uroczystości lub szkolnych wydarzeń.

Placówki różnią się też realizowanym programem nauczania, podręcznikami, zajęciami pozalekcyjnymi, świadectwami czy też wysokością wynagrodzeń dla pracowników.

Dobra czyli jaka - jak rozpoznać dobrą polską szkołę sobotnią?

Jeśli polska szkoła sobotnia jest dla was najlepszym rozwiązaniem, czytajcie dalej, przygotowaliśmy dla was kilka wskazówek. 

O to, jak rozpoznać dobrą polską szkołę zapytaliśmy Elżbietę Grabiec i Elżbietę Czarnecką z Polskiej Szkoły Sobotniej w Leuven w Belgii.

Dobra szkoła sobotnia powinna spełniać kilka warunków:

• zwracać uwagę na indywidualny poziom językowy i potrzeby dziecka - nie sugerować się tylko wiekiem, ale na pewno brać pod uwagę poziom rozwoju emocjonalnego i społecznego dziecka
• powinna nie tylko uczyć dziecko pisowni, czytania i poprawnego mówienia po polsku, ale także mówić otwarcie o potrzebie integracji, tolerancji i równości wszystkich narodowości
• uczyć dziecko, że jego dwu lub wielojęzyczność jest ogromnym atutem, a nie powodem do wstydu
• szkoła powinna prowadzić z rodzicami ciągły i otwarty dialog, angażować rodzica i zachęcać do udziału w uroczystościach i imprezach szkolnych jako przykład dla dziecka, ukazujący wagę tradycji i zwyczajów
• szkoła powinna uczulać nauczycieli na różnice pomiędzy nauczaniem dzieci w Polsce, a dzieci za granicą
• szkoła powinna wspierać i edukować nauczycieli poprzez np. szkolenia wewnętrzne odpowiadające ich potrzebom
• szkoła powinna być współtworzona przez nauczycieli z sercem i dawać im poczucie wypełniania ważnej misji edukacji młodego pokolenia Polaków zagranicą

 Na co powinni zwrócić uwagę rodzice przy wyborze polskiej szkoły?

• zwrócić uwagę czy zachowane są podstawowe potrzeby dziecka, takie jak bezpieczeństwo
• rodzice powinni mieć możliwość szczerej, otwartej rozmowy z nauczycielami i dyrekcją przy zapewnieniu pełnej dyskrecji
• rodzice powinni zapoznać się z wizją szkoły i ocenić czy takie spojrzenie wpisuje się w kadr wychowania ich dziecka

Praktyczne pytania:

• gdzie odbywają się zajęcia?
• jakie są opłaty i warunki opłat?
• czy szkoła oferuje lekcje próbne i na jakich warunkach?
• czy jest test sprawdzający znajomość języka przed rozpoczęciem nauki?
• czy są oferowane zajęcia dodatkowe, np. plastyka, muzyka, zajęcia sportowe?
• czy jest możliwości kontaktu i rozmowy z nauczycielami?
• jak ocenia się dziecko, czy stosuje się kary i/lub nagrody?
• z jakich podręczników korzystają uczniowie i nauczyciele?
• jakie wydarzenia i imprezy organizuje szkoła?
• czy istnieje rada rodziców?
• czy istnieje szkolna biblioteka?
• czy szkoła posiada ubezpieczenie?

Jak rodzice mogą pomóc swoim dzieciom dwujęzycznym w rozpoczęciu nauki w polskiej szkole sobotniej?

Oczywistym wydaje się konsekwentne użycie przez rodzica języka polskiego w każdym miejscu, w każdych okolicznościach i w każdej sytuacji. 

Najważniejszym elementem jest postawa rodzica. Jeżeli rodzic uważa polską szkołę za potrzebną, ważną i przyczyniającą się do wszechstronnego rozwoju dziecka, dziecko przyjmie podobną postawę.

Jeżeli posyłanie do polskiej szkoły jest dla rodzica jedynie obowiązkiem wypełnianym niechętnie aczkolwiek w pewnym stopniu tłumiącym wyrzuty sumienia wynikające z braku wystarczającego kontaktu z językiem ojczystym rodzica - dziecko, które w oczywisty sposób to wyczuje będzie zachowywało się adekwatnie do podświadomych oczekiwań rodzica.

Rodzic pomaga dziecku najbardziej poprzez zachętę, pochwałę i zainteresowanie.

Ważne jest podkreślanie wyjątkowości dziecka dwujęzycznego jak i zwrócenie uwagi, że nie jest sam w swojej inności i poszukiwaniu siebie, że może przynależeć do różnych kultur i języków, a jednocześnie być integralną jednością.    

Ważne jest też podkreślanie korzyści dwujęzyczności nie tylko jeżeli chodzi o przyszłą karierę i możliwości zawodowe, ale także jeżeli chodzi o umiejętności przyswajania kolejnych języków, logicznego myślenia i szerszego spojrzenia na świat.

***

Niektóre szkoły oferują dni otwarte, gdzie rodzice mają okazję na żywo zobaczyć jak działa polska szkoła, porozmawiać z nauczycielami i dyrekcją, a czasem nawet dzieci mogą uczestniczyć w próbnych lekcjach. Jeśli zastanawiacie się nad wyborem szkolnej placówki, taka wizyta może bardzo pomóc w podjęciu decyzji. 

Edukacja domowa dla dzieci dwujęzycznych 

A jeśli zdecydujecie się na edukację domową, polecamy podręczniki dostosowane do potrzeb dzieci uczących się na emigracji, których można używać również w domu.

Jeśli szukacie wartościowych materiałów edukacyjnych dostosowanych do potrzeb dzieci polonijnych, zajrzyjcie na nasze półki, gdzie zgromadziliśmy wiele propozycji, które ułatwią naukę języka polskiego:

Podręczniki i pomoce dla szkół - szeroki wybór podręczników polonijnych do wszystkich przedmiotów i do wszystkich klas w polskich szkołach sobotnich

Czytam po polsku - W naszej księgarni znajdziesz unikalną ofertę książek polskich i polsko-angielskich, wybranych specjalnie pod kątem dzieci uczących się języka polskiego jako drugiego. 

Dzieci, dla których język polski jest drugim językiem, mają inne potrzeby czytelnicze, niż ich rówieśnicy w Polsce, dlatego regularnie rozmawiamy z nauczycielami i rodzicami polonijnymi, aby dowiedzieć się, co dobrze sprawdza się u dzieci dwujęzycznych. 

Piszę po polsku - materiały wspomagające naukę pisania po polsku dla dzieci dwujęzycznych.

Poznaję Polskę - historia, geografia, atlasy, mapy i inne przydatne pomoce do poznawania kultury Polski. 

Zabawa po polsku - gry, kolorowanki, zabawy i inne pomoce do nauki przez zabawę.

Mówię po polsku - pomoce logopedyczne dla rodziców i specjalistów, które pomogą w aktywnym używaniu języka polskiego.

Poradniki dla rodziców - książki dla opiekunów i nauczycieli, którzy szukają sprawdzonej i rzetelnej wiedzy o rodzicielstwie bliskości i innych współczesnych nurtach rodzicielskich.

Książki o emocjach - dla dzieci w każdym wieku, pomogą rozmawiać o uczuciach, nazywać emocje i ćwiczyć uważność.

Napiszcie w komentarzu, jeśli macie inne porady na temat: jak wybrać dobrą polską szkołę?